ABN AMRO KANTOOR AMSTERDAM ZUIDOOST
‘Paris proof'- transformatie voor ABN AMRO-kantoorgebouw van 98.000 m²
ABN AMRO renoveert haar Amsterdamse kantoor aan de Foppingadreef in de komende jaren tot een moderne werk- en ontmoetingsplek. In opdracht van vastgoedontwikkelaar EDGE en de bank maakte Broekbakema het ontwerp voor de Paris Proof-transformatie van dit monumentale kantoorgebouw in Amsterdam-Zuidoost. Zo’n 11.000 medewerkers hebben hier straks hun nieuwe thuisbasis. Een circulair- en groen gebouw dat ook diverse publieksfuncties krijgt.
Monumentaal gebouw
Wij hebben een bijzondere band met het markante kantoor van ABN AMRO. In de jaren ’80 ontwierp Broekbakema het oorspronkelijke gebouw voor AMRO bank. Het toenmalige ontwerp paste goed bij de identiteit van de bank; overzichtelijk, toekomstbestendig en voor die tijd al heel energiezuinig. Amsterdam was met het nieuwe kantoor ook meteen een structuralistisch en monumentaal gebouw rijker.
Structuralistische opzet
Het structuralisme is een architectonische stroming uit midden vorige eeuw en bracht de menselijke maat van gebouwen terug. De opzet van het kantoor met kleinschalige- en Y-vormige kantoorvleugels heeft iets weg van een stad of dorp. In deze vleugels met werkplekken vind je de menselijke kleinschaligheid terug. Ze gaan als een denkbeeldige stadswijk op in het ontmoeten en samenwerken door het grotere geheel van het gebouw.
Toekomstbestendig van oorsprong
Uiteraard blijven deze vormkenmerken uit de jaren ’80 en het ‘community-karakter’ behouden. Het oorspronkelijke complex bestaat uit een klassiek silhouet met een hoofdgebouw en drie kernen voor de Y-vormige kantoorvleugels, met als uitzondering de ultramoderne dealingroom uit die tijd. In deze opzet was het gebouw toen al voorbereid op toekomstige uitbreiding. Nu veertig jaar later is het zover. Met deze transformatie krijgt het gebouw drie nieuwe Y-elementen, na een eerste renovatie die wij in de jaren ’90 ook begeleidden.
Buitenwereld dichtbij
Dankzij de Y-vormen van het basisontwerp heb je vanuit alle kantoorvleugels zicht naar buiten. Op de werkplekken voelt de sfeer van de vier seizoenen daardoor dichtbij. Terwijl licht en lucht overal net zo gemakkelijk binnenkomen, dankzij een balans tussen massa (de Y-vormen van het gebouw) en leegte (de buitenlucht). Destijds waren de verwarming, koeling, ventilatie, isolatie, verlichting en zonwering al slim verwerkt. De gevels en plafonds dienden als een spreekwoordelijke jas. Dat maakte het gebouw toen al opvallend energiezuinig.
De aanpak
Links: 1. Demonteren gebouwdelen Ba en D Rechts: 2. Kernen met Y-vormige kantoorvleugels
Links: 3. Toevoegen nieuwe Y-vormige vleugels Rechts: 4. Openbare en toegankelijke plint
Links: 5. Nieuwe atria onderling verbonden Rechts: 6. Tuinen van buiten naar binnen
Meer spontane ontmoeting
De huidige transformatie bouwt verder op de menselijke maat van het oorspronkelijke ontwerp. Dat gebeurt met negen atria als overdekking voor de open ruimtes tussen de Y-vormige kantoorvleugels. Uit de gekoppelde atria met ontmoetingspleinen ontstaat zo een doorlopend interieurlandschap. Dat geeft extra overzicht en oriëntatie, alsof je door het centrum van een stad of dorp loopt. Daardoor krijgt je als medewerker of bezoeker meteen meer mogelijkheden voor spontane contactmomenten en informele ontmoetingen.
Eén met de buurt
Het gebouw wordt voor de buurt op diverse plekken vrij toegankelijk, bijvoorbeeld via het publieksatrium dat als hoofdentree tot ver in het gebouw doorloopt. Daarvoor ondergaat het huidige voorplein aan de Foppingadreef een flinke metamorfose. Op de hoek van het gebouw komt bovendien een ontmoetingsplaats met een sociaalmaatschappelijke functie. Verder maakt de voormalige dealingroom aan de spoorzijde plaats voor een extra kantoordeel met een restaurant op de begane grond. Vanaf het terras aan het water kijk je vanaf deze plek uit over het nieuwe groene buitenplein en spoorpark.
Plek voor kunst
De bank stelt haar kunstcollectie in het gebouw ook open voor publiek. Onder het gebouw komt een kunstpassage. Halverwege deze onderdoorgang tussen de Foppingadreef en het nieuwe spoorpark liggen kunstvitrines die de passage met het bovenliggende vergadercentrum en het ‘event space’ verbinden. Ook in het publieksatrium kunnen voorbijgangers en bezoekers de stukken uit de kunstcollectie bewonderen. ABN AMRO draagt met de openstelling bij aan de uitbreiding van de kunstroute door Amsterdam Zuidoost.
De natuur naar binnen
Het gebouwontwerp zorgt voor een natuurlijke overgang tussen buiten en binnen. Na binnenkomst bij de hoofdentree loop je in de groenstrook van het atrium een natuurlijk interieurlandschap binnen. De in totaal negen atria en het ontmoetingsplein zijn royaal voorzien van groen en hout. Op deze natuurlijke plekken is volop ruimte voor informele ontmoeting. Ook op de werkplekken zelf blijft de natuur dichtbij. Het aantal daktuinen van het oorspronkelijk gebouw wordt daarvoor uitgebreid.
Circulair materiaalgebruik
Van het materiaal uit het oorspronkelijke gebouw wordt 70.000 m2 hergebruikt. De materialen herinneren aan de historie van de bank en krijgen daarom een zichtbare plek in het gebouwontwerp. Voor de resterende materialen wordt waar mogelijk een nieuwe bestemming gezocht. Voor nieuw materiaalgebruik geldt circulariteit ook als uitgangspunt. Alle atria zijn uit hout en glas opgetrokken, inclusief de houten lamellen en puien voor de gevels, naast de 30.000 m2 aan nieuwe houten vloeren. Losmaakbare- en onbewerkte materialen garanderen de mogelijkheid tot hergebruik in de toekomst.
Toonbeeld Paris Proof-transformatie
Het ABN AMRO-kantoor is straks twee keer zo duurzaam dan het internationale klimaatakkoord van Parijs vereist. Nederland kent op dit moment nog weinig voorbeelden van transformaties in deze omvang. Het energieverbruik is dankzij de transformatie minder dan 30 kWh per vierkante meter en dus fors lager dan de 50 kWh uit het klimaatakkoord. De houten hoofdconstructies zijn ook gunstig voor de CO2-opslag.
Volledig energieneutraal
De geveloppervlakte van het gebouw is minimaal en zorgt voor een fors lagere energievraag. Voor de inperking van het energieverbruik hebben de atria een belangrijke functie, net als de 10.500 m2 aan zonnepanelen op de (atria-) daken en in de gevels. Dit gebeurt volgens de BENG-methodiek. Dankzij dit soort maatregelen komt het kantoorgebouw in aanmerking voor het hoogst haalbare BREEAM Outstandig duurzaamheidscertificaat.
Toonaangevend ‘klimaatgebouw’
De bank wil een ‘referentiepunt’ zijn voor de circulaire samenleving en stimuleert andere partijen ook om het toegepaste ontwerp over te nemen. Iedereen staat het vrij om de plannen en ervaringen met de herontwikkeling en renovatie over te nemen, ook wel het ‘right to copy’ genoemd. Ook wij zullen onze ervaringen de komende tijd actief delen.
- Project
- ‘Paris proof’-transformatie ABN AMRO kantoor
- Locatie
- Amsterdam
- Opdrachtgever
- ABN AMRO, EDGE
- BVO
- 106.900 m²
- Start ontwerp
- 2021
- Architect
- Ir. Aldo Vos, Marius Voets MArch, Ir. Sandra Sánchez de la Garza
- Projectcoördinator
- Marius Voets MArch
- Omschrijving
- ABN AMRO renoveert haar Amsterdamse kantoor aan de Foppingadreef in de komende jaren tot een moderne werk- en ontmoetingsplek.
Wilt u meer weten? Wij vertellen u graag meer.
- ir. Aldo Vos
- Architect directeur
- Neem contact op
